Przez najbliższe miesiące będziemy mogli cieszyć się letnimi potrawami pełnymi świeżych warzyw. Sałata jest jednym z nich!

Sałatę kojarzymy z jasnozielonymi listkami dodanymi do kanapek lub obiadu. Istnieje jednak wiele gatunków i odmian sałaty oraz mnogość sposobów na ich wykorzystanie. Jak wiadomo, w kuchni liczy się przede wszystkim kreatywność!

Powszechnie uprawianym gatunkiem jest sałata siewna, a spośród jej najpopularniejszych odmian możemy wyróżnić sałatę głowiastą (masłową i kruchą) sałatę dębolistną, rzymską oraz łodygową. W obrębie każdej odmiany wyróżnia się także wiele odmian uprawnych, na przykład sałatę Lollo.

Sałata masłowa

Niewątpliwie jest najpopularniejszym gatunkiem sałaty. Posiada jasnozielone, obłe liście oraz delikatny smak i miękką strukturę. Z tego powodu, bardzo często jest wykorzystywana do sałatek oraz kanapek.

Sałata krucha (lodowa)

Sałata lodowa jest najpopularniejszą odmianą spośród sałat kruchych. Ma jasnozielone, miejscami białe, dość twarde liście, układające się w duże, ciężkie główki. Jej smak nie jest intensywny, dlatego idealnie nadaje się jako baza do potraw z dodatkami o bardziej wyrazistych smakach.

Sałata rzymska

Spośród innych sałat wyróżnia się kształtem liści i główki. Posiada także ciemnozielone, dość twarde liście i intensywny, gorzkawy smak. Nadaje się nie tylko do sałatek, ale również do łódeczek z dodatkami czy grillowania.

Sałata dębolistna

Swą nazwę zawdzięcza podobieństwu do liści dębu, które mogą przybrać zarówno zielony, jak i czerwony kolor. Zdarza się również, że są dwukolorowe. Sałata dębolistna posiada lekko pikantny i orzechowy smak. Nie służy jej jednak długotrwałe przechowywanie.

Sałata Lollo

Jest to sałata kędzierzawa występująca w dwóch odmianach – Lollo Rosso i Lollo Bionda. Pierwsza z nich charakteryzuje się czerwonymi liśćmi, Lollo Bionda odznacza się natomiast jasnozieloną barwą. Jej liście nie układają się w główki, a tworzą rozetę. Może być spożywana bezpośrednio, a także wykorzystywana do nietypowych dań, takich jak gołąbki czy tortille owinięte sałatą.

Właściwości zdrowotne sałaty

Sałata jest źródłem wielu mikro i makroelementów, natomiast ich ilość zależy od wielu czynników, takich jak sposób uprawy czy przede wszystkim odmiana. Co więcej, warto zapamiętać, że im ciemniejsza, intensywniejsza barwa liści, tym więcej kwasu foliowego i β-karotenu w warzywie. W 100 g sałaty rzymskiej znajdziemy 156 µg folianów i 5226 µg β-karotenu, natomiast w sałacie lodowej już tylko 29 µg folianów i 299 µg β-karotenu.

Sałata jest produktem o niskiej gęstości energetycznej, co zasadniczo oznacza, że spożywając jej duże ilości, dostarczymy sobie niewiele kalorii. Jest to spowodowane faktem, że warzywo to składa się głównie z wody. Posiłek bazujący na sałacie może być więc duży objętościowo, stosunkowo niskokaloryczny, a dostarczając błonnika, bardzo sycący.

W jakiej formie możemy wykorzystać sałatę w naszej kuchni?

Sałatka z burakiem, mandarynką i camembertem

Składniki (2 porcje):

• 2 sałaty rzymskie mini
• 1 upieczony burak
• 1 mandarynka
• sok z połowy cytryny
• 1 czerwona cebula
• 1 camembert
• 2 łyżki oliwy extra virgin
• 1 łyżka uprażonych ziaren słonecznika
• sól
• pieprz

Przygotowanie:

1. Umyte sałaty kroimy w mniejsze kawałki i wrzucamy do miski.
2. Mandarynki dokładnie obieramy (tak żeby pozostało na nich jak najmniej białej błony).
3. Następnie, do sałat dodajemy obranego i pokrojonego w cienkie plasterki buraka, a także pokrojoną cienko mandarynkę i cebulę.
4. Dorzucamy do tego pokrojonego w trójkąty camemberta.
5. Na koniec wszystko polewamy oliwą i sokiem z cytryny, doprawiamy solą i świeżo mielonym pieprzem, posypujemy słonecznikiem, mieszamy.

Wrapy z sałaty – wegetariańskie

Składniki:

• 3 liście sałaty lodowej
• 1 pieczona papryka obrana ze skórki
• 2 plastry sera żółtego
• 2 plastry pomidora malinowego
• kilka plasterków cebuli
• 1 jajko ugotowane na twardo i pokrojone na ćwiartki
• 2 łyżki majonezu

Przygotowanie:

1. Rozkładamy papier do pieczenia. Na nim układamy liście sałaty lodowej tak, aby na siebie zachodziły.
2. Na środku sałaty rozsmarowujemy majonez, układamy paprykę pieczoną, a następnie ser żółty, jajko, cebulkę i posypujemy pieprzem.
3. Zwijamy bardzo dokładnie w kształt rulonu, lecz staramy się, aby nic nie wychodziło bokami.
4. Owinięty papierem wrap zabezpieczamy gumką, żeby się nie rozwiązywał. Należy go przekroić na pół i natychmiast podać.

Grillowana sałata rzymska

Składniki:

• 2 główki mini sałaty rzymskiej
• 2 pomidory
• 1 ząbek czosnku
• garść liści bazylii
• 3 łyżki oliwy z oliwek extra virgine
• 1 łyżka octu balsamicznego
• sól i świeżo mielony pieprz, do smaku
• 1 cytryna

Przygotowanie:

1. Sałatę kroimy wzdłuż, na pół. Smarujemy łyżką oliwy z oliwek, przyprawiamy solą, pieprzem i kładziemy na rozgrzanym grillu. Grillujemy około 5 minut z każdej strony.
2. Przekrojoną wpół cytrynę, kładziemy na grillu wraz z sałatą.
3. W międzyczasie pomidory kroimy w drobną kostkę. Mieszamy z pozostałą oliwą, octem, posiekana bazylią i przeciśniętym przez praskę czosnkiem. Przyprawiamy solą i pieprzem.
4. Następnie, ugrillowaną sałatę podajemy z pomidorami i sokiem z cytryny. Bardzo dobrze smakuje w towarzystwie grzanki z grillowanego chleba.

Piśmiennictwo:

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Sa%C5%82ata_siewna
• https://muratordom.pl/ogrod/rosliny/warzywa-lisciowe-salata-poznaj-rozne-odmiany-salaty-aa-9wUm-c71G-eoCZ.html
• https://beszamel.se.pl/salatki-na-salacie/salata-debolistna-wlasciwosci-wartosc-odzywcza-zastosowanie-kulinarne,18575/
• https://sklep-nasiona.pl/salata-lisciowa-karbowana-lollo-bionda.html
• Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I. i wsp.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności, PZWL, Warszawa, 2017
• Przepis na sałatkę z burakiem, mandarynką i camembertem: https://zpierwszegotloczenia.pl/przepis/salatka-z-burakiem-mandarynka-i-camembertem
• Wrapy z sałaty wegetariańskie: https://www.olgasmile.com/wrapy-z-salaty.html
• Grillowana sałata rzymska: https://vitogryzie.com/grillowana-salata/
• Zdjęcia: pinterest